Social media ψυχολογία: Οι επιπτώσεις της χρήσης πολλαπλών social media στην ευημερία μας

Τα social media έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας. Ωστόσο, πολυάριθμες μελέτες έχουν δώσει αντικρουόμενα αποτελέσματα σχετικά με το πώς η χρήση αυτών των εφαρμογών επηρεάζει την ψυχική υγεία των χρηστών τους. Μια κοινή υπόθεση είναι ότι η χρήση πολλών διαφορετικών πλατφορμών κοινωνικών μέσων έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ευημερία των χρηστών. Οι ερευνητές Sophie Lohmann και Emilio Zagheni, Διευθυντής του Ινστιτούτου Δημογραφικής Έρευνας Max Planck (MPIDR) στο Ρόστοκ της Γερμανίας, ερεύνησαν αυτήν την υπόθεση.

Στη μελέτη τους, χρησιμοποίησαν μια στατιστική τεχνική για να προσαρμοστούν στο γεγονός ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν διάφορες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι διαφορετικοί στην αρχή. Το αποτέλεσμα της μελέτης δείχνει ότι η χρήση πολλών διαφορετικών πλατφορμών μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν αποτελεί σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την ευημερία των χρηστών. Τα ευρήματα δημοσιεύονται στο περιοδικό PLOS Digital Health.

Η μεροληψία δεδομένων πρέπει να λαμβάνεται υπόψη
Προηγούμενες μελέτες εξέτασαν μόνο μεμονωμένες μεταβλητές όπως η κατάθλιψη ή η γενική υγεία. Ή το είδος της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν ήταν σαφώς καθορισμένο, είπε ο Lohmann. Η μελέτη που διεξήχθη από τους Lohmann και Zagheni εξετάζει πώς η χρήση πολλών διαφορετικών καναλιών μέσων κοινωνικής δικτύωσης επηρεάζει την ευημερία των χρηστών — λαμβάνοντας υπόψη την προκατάληψη της αυτοεπιλογής.

Η μελέτη χρησιμοποίησε ένα δείγμα ενηλίκων από τη Γενική Κοινωνική Έρευνα του 2016 (Η.Π.Α.). Η αυτοεπιλογή αναφέρεται στην προκατάληψη που προκύπτει όταν τα άτομα που επιλέγουν να συμμετάσχουν σε μια μελέτη διαφέρουν συστηματικά από αυτά που δεν συμμετέχουν. “Στην περίπτωση της μελέτης δεδομένων μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η αυτοεπιλογή πραγματοποιείται από τους χρήστες που εγγράφονται στην πλατφόρμα μόνοι τους.

Το αποτέλεσμα μιας ανάλυσης των δεδομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί επομένως να παραμορφωθεί από το γεγονός ότι οι ίδιοι οι συμμετέχοντες αποφασίζουν εάν ανήκουν στο δείγμα ή όχι με εγγραφή σε μια πλατφόρμα», εξηγεί η Sophie Lohmann. Οι ερευνητές προσαρμόστηκαν για αυτό το αποτέλεσμα αυτο-επιλογής στη μελέτη τους. «Ουσιαστικά, σταθμίσαμε εκ νέου το δείγμα και προσομοιώσαμε ότι κάθε συμμετέχων είχε την ίδια πιθανότητα να ανήκει στις ομάδες «χωρίς χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης», «ένα κανάλι μέσων κοινωνικής δικτύωσης», «δύο κανάλια μέσων κοινωνικής δικτύωσης» και ούτω καθεξής».

Καμία επίδραση στην ευημερία των χρηστών
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν πολλά κανάλια μέσων κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι πιο ευτυχισμένοι ή δυστυχισμένοι από τους άλλους. «Ακόμη και όταν δεν εφαρμόζουμε τη μέθοδό μας, υπάρχει πολύ μικρή συσχέτιση μεταξύ της χρήσης πολλαπλών πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης και των μεταβλητών του αποτελέσματος, όπως η ικανοποίηση από τη σχέση, η οικονομική ικανοποίηση, η γενική ικανοποίηση, η εμπιστοσύνη στο κράτος κ.λπ. εφαρμόστε τη μέθοδό μας, όλα τα αρνητικά αποτελέσματα εξαφανίζονται εντελώς», λέει ο Lohmann. Η υπόθεση ότι η χρήση πολλαπλών καναλιών οδηγεί σε υπερφόρτωση δεν επιβεβαιώνεται.

Επιθυμητή η καλύτερη λειτουργικότητα
“Συνολικά, οι τεχνικές για τον εντοπισμό των αιτίων επιπτώσεων της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην ευημερία, όπου είναι εφικτό και κατάλληλο, θα πρέπει να τύχουν μεγαλύτερης προσοχής στη συζήτηση. Υπάρχουν επίσης διαχρονικές μελέτες και πειράματα υψηλής ποιότητας. Αυτά τα διαφορετικά δομικά στοιχεία πρέπει να συνδυαστούν καλύτερα σε μελλοντική έρευνα». “Τα θέματα της έρευνας είναι ποικίλα και, πάνω απ ‘όλα, πολύ περίπλοκα. Επομένως, είναι σημαντικό να ορίσουμε ακριβώς τι σημαίνει “χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης”. 

Το Twitter δεν είναι το ίδιο με το Facebook, που δεν είναι το ίδιο με το TikTok. Ο τρόπος με τον οποίο οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα διαφορετικά κανάλια είναι πολύ διαφορετικός. Αυτό δεν πρέπει να παραμεληθεί στην έρευνα”, είπε. “Στο μέλλον, πρέπει να δοθεί μεγαλύτερη προσοχή στη λειτουργικότητα στην έρευνα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει να καθοριστεί με σαφήνεια τι σημαίνει χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τι είδους χρήση έχει ποιο αποτέλεσμα”.

healthweb