Εγκέφαλος: Ποιοι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν με ατροφία

Ο εγκέφαλος φυσικά και μπορεί να παρουσιάσει ατροφία, που οδηγεί και σε άνοια. Παράγοντες μπορει να είναι η έλλειψη κοινωνικών επαφών και η μη διέγερση του εγκεφάλου που προκαλεί η συζήτηση και η αλληλεπίδραση.

Σύμφωνα με τα ευρήματα νέας ιαπωνικής μελέτης, η κοινωνική απομόνωση μπορεί να προκαλέσει συρρίκνωση του όγκου του εγκεφάλου στους ηλικιωμένους.

Οι ερευνητές εξέτασαν 8.896 ηλικιωμένους 65 ετών και άνω, τους οποίους υπέβαλαν σε μαγνητική τομογραφία.

Οι συμμετέχοντες ρωτήθηκαν πόσο συχνά είχαν επαφή με συγγενείς και φίλους που δεν ζούσαν μαζί τους, όπως συναντήσεις ή τηλεφωνικές συνομιλίες.

Μπορούσαν να επιλέξουν την απάντηση: κάθε μέρα, αρκετές φορές την εβδομάδα, αρκετές φορές το μήνα ή σπάνια.

Τα άτομα με τις λιγότερες κοινωνικές επαφές, είχαν μικρότερο όγκο εγκεφάλου σε σύγκριση με τα άτομα με τις περισσότερες κοινωνικές επαφές.

Ο συνολικός όγκος του εγκεφάλου τους, δηλαδή το άθροισμα της λευκής και της φαιάς ουσίας, ήταν 67,3% στην ομάδα με τις λιγότερες επαφές σε σύγκριση με 67,8% στην ομάδα με τις περισσότερες.

Είχαν επίσης μικρότερο όγκο εγκεφάλου σε περιοχές όπως ο ιππόκαμπος και η αμυγδαλή, οι οποίες παίζουν ρόλο στη μνήμη και συνδέονται με την άνοια. Ο ιππόκαμπος είναι μία από τις πρώτες περιοχές που επηρεάζονται από τη νόσο Αλτσχάιμερ.

Η έλλειψη κοινωνικών επαφών επιταχύνει τη σταδιακή συρρίκνωση του εγκεφάλου που επέρχεται με τη γήρανση, οι άνθρωποι που είναι απομονωμένοι όμως, τείνουν να ακολουθούν και πιο ανθυγιεινό τρόπο ζωής, ο οποίος μπορεί να βλάπτει τον εγκέφαλό τους. 

Εγκέφαλος και ατροφία
Ο κύριος συντάκτης της μελέτης Δρ. Toshiharu Ninomiya, από το Πανεπιστήμιο Kyushu στην Ιαπωνία, δήλωσε: «Η κοινωνική απομόνωση αποτελεί αυξανόμενο πρόβλημα για τους ηλικιωμένους. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η παροχή υποστήριξης στους ανθρώπους για να ξεκινήσουν και να διατηρήσουν τις σχέσεις τους με άλλους, μπορεί να είναι ευεργετική για την πρόληψη της ατροφίας του εγκεφάλου και της ανάπτυξης άνοιας».

Η σύνδεση της έλλειψης κοινωνικών επαφών και του μικρότερου εγκεφάλου, φάνηκε να ισχύει ακόμη και όταν λήφθηκαν υπόψη άλλοι παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν τον εγκέφαλο, όπως το βάρος, το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και τα επίπεδα σακχάρου.

Οι άνθρωποι που χάνουν όγκο εγκεφάλου μπορεί να δουν αλλαγές στην προσωπικότητά τους, όπως το να γίνονται πιο απαθείς, κάτι που μπορεί να τους οδηγήσει στο να βλέπουν ανθρώπους λιγότερο συχνά.

Τα κοινωνικά απομονωμένα άτομα που συμμετείχαν στη μελέτη, είχαν επίσης περισσότερες μικρές περιοχές βλάβης στον εγκέφαλο, που ονομάζονται αλλοιώσεις της λευκής ουσίας, σε σχέση με τα άτομα με συχνές κοινωνικές επαφές.

Το ποσοστό του ενδοκρανιακού όγκου που αποτελούνταν από αλλοιώσεις της λευκής ουσίας ήταν 0,30% για την ομάδα των κοινωνικά απομονωμένων, σε σύγκριση με 0,26% για την ομάδα με τις περισσότερες κοινωνικές επαφές.

Η κατάθλιψη, η οποία συνδέεται με τη συρρίκνωση του εγκεφάλου, εξηγεί εν μέρει τη σχέση της κοινωνικής απομόνωσης και του όγκου του εγκεφάλου.

«Αν και η παρούσα μελέτη είναι ένα στιγμιότυπο στο χρόνο και δεν καθορίζει ότι η κοινωνική απομόνωση προκαλεί ατροφία του εγκεφάλου, ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι η έκθεση ηλικιωμένων σε ομάδες με κοινωνικά ερεθίσματα, σταμάτησε ή ακόμη και ανέτρεψε τη μείωση του όγκου του εγκεφάλου και βελτίωσε τη σκέψη και τις δεξιότητες μνήμης. Είναι λοιπόν πιθανό οι παρεμβάσεις για τη βελτίωση της κοινωνικής απομόνωσης των ανθρώπων να μπορούν να αποτρέψουν την απώλεια όγκου του εγκεφάλου και την άνοια που συχνά ακολουθεί».

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση Neurology.